Ông nói: "Tôi. Tôi đã kiểm tra thấy chúng có vẻ bình thường. Thỉnh thoảng trong một số lô hàng, có 1 hoặc 2 con vật bị thương hoặc bị thương tổn da." Cách của ông là chọn lựa những con vật trông-có-vẻ-bệnh, loại ra khỏi lô hàng và có lẽ bị giết trước khi những con vật trông-có-vẻ-khoẻ-mạnh được chất lên trên máy bay. Vài tuần sau, khi những con khỉ bắt đầu bùng nổ ở Đức, ông Jones đã cảm thấy khủng khiếp. Ông nói với tôi: "Tôi đã hoảng sợ, bởi vì tôi đã ký giấy chứng nhận xuất khẩu. Bây giờ tôi cảm thấy là tôi nắm cái chết của những người này trong tay tôi. Nhưng cảm giác này cho tôi thấy tôi đã có thể làm việc gì đó cho điều đó. Không có cách nào để tôi có thể biết được." Ông nói đúng về điều đó: lúc đó khoa học chưa biết đến virus Marburg, và ít như 2 hoặc 3 con vật không-bị-bệnh-rõ-ràng cũng có thể đã bắt đầu cơn bùng nổ.
Người ta kết luận rằng không nên đổ lỗi cho bất cứ điều gì.
Câu chuyện trở nên náo động hơn. Ông tiếp tục nói: "Những con khỉ bị bệnh đã bị giết chết, hoặc là tôi đã nghĩ như vậy." Nhưng sau đó ông được biết chúng đã không bị giết chết. Chủ công ty có những con khỉ bị bệnh đã bỏ chúng vào trong những cái thùng và chở bằng tàu ra tới một hòn đảo nhỏ ở hồ Victoria để thả chúng ra. Với rất nhiều con khỉ bệnh chạy khắp đảo, hòn đảo có thể đã trở thành một ổ bệnh virus khỉ. Nó có thể đã trở thành một hòn đảo dịch bệnh, một hòn đảo tai hoạ. Sau đó, nếu anh chàng này thiếu một ít con khỉ, anh ta đi ra ngoài đảo và bắt vài con khỉ mà không nói với tôi. Ông Jones nghĩ có thể là tác nhân Marburg đã tự củng cố trên hòn đảo dịch bệnh rồi lan truyền giữa những con khỉ ở đó, và một số con khỉ đã kết thúc ở Đức thực sự là đã từ hòn đảo đó tới. Nhưng sau đó khi nhóm nghiên cứu của WHO tới để điều tra, "Ông chủ bảo tôi không nói gì hết trừ khi nào bị người ta hỏi." Hoá ra là không có ai hỏi ông Jones bất kỳ câu hỏi nào - ông nói ông chưa bao giờ gặp nhóm nghiên cứu của WHO. Thực tế là dường như nhóm nghiên cứu chưa bao giờ nói chuyện với ông, ông nhận xét với tôi: "Viên thanh tra khỉ nghiên cứu bệnh dịch thì tồi, nhưng làm chính trị thì giỏi." Nếu sự việc bị tiết lộ ra là nhà buôn khỉ đã chuyển ra bằng tàu những con khỉ bị nghi ngờ đã được tập trung trên một hòn đảo bị nghi ngờ, có thể ông bị đuổi ra khỏi việc kinh doanh và Uganda sẽ bị mất một nguồn ngoại tệ có giá trị.
Ngay sau khi virus Marburg bùng phát, ông Jones bắt đầu nhớ lại một sự việc bắt đầu có vẻ quan trọng với ông. Giữa các năm 1962-1965, ông làm việc trên các sườn dốc của núi Elgon ở miền đông Uganda để kiểm tra gia súc bị bệnh. Vào lúc nào đó trong khoảng thời gian đó, những người đứng đầu ở địa phương đã nói với ông là người dân sống ở sườn phía bắc của núi lửa, dọc theo thị trấn Greek River của Uganda, đã bị một căn bệnh gây ra chảy máu, cái chết, và "phát ban da đặc biệt" - và những con khỉ trong khu vực đang chết vì một căn bệnh tương tự.
36
"By whom?" I asked.
"By me," he said. "I inspected them to see that they appeared normal. On occasion, with some of these shipments, one or two animals were injured or had skin lesions." His method was to pick out the sick-looking ones, which were removed from the shipment and presumably killed before the remaining healthy-looking animals were loaded onto the plane. When, a few weeks later, the monkeys started the outbreak in Germany, Mr. Jones felt terrible. "I was appalled, because I had signed the export certificate," he said to me. "I feel now that I have the deaths of these people on my hands. But that feeling suggests I could have done something about it. There was no way I could have known." He is right about that: the virus was then unknown to science, and as few as two or three not-visibly-sick animals could have started the outbreak.
One concludes that the man should not be blamed for anything.
The story becomes more disturbing. He went on: "The sick ones were being killed, or so I thought." But later he learned that they weren't being killed. The boss of the company was having the sick monkeys put in boxes and shipped out to a small island in Lake Victoria, where they were released. With so many sick monkeys running around it, the island could have become a focus for monkey viruses. It could have been a hot island, an isle of plagues. "Then, if this guy was a bit short of monkeys, he went out to the island and caught a few, unknown to me." Mr. Jones thinks it is possible that the Marburg agent had established itself on the hot island, and was circulating among the monkeys there, and that some of the monkeys which ended up in Germany had actually come from that island. But when the WHO team came later to investigate, "I was told by my boss to say nothing unless asked." As it turned out, no one asked Mr. Jones any questions-he says he never met the WHO team. The fact that the team apparently never spoke with him, the monkey inspector, "was bad epidemiology but good politics," he remarked to me. If it had been revealed that the monkey trader was shipped off suspect monkeys collected on a suspect island, he could have been put out of business, and Uganda would have lost a source of valuable foreign cash.
Shortly after the Marburg outbreak, Mr. Jones recalled a fact that began to seem important to him. Between 1962 and 1965 he had been stationed in eastern Uganda, on the slopes of Mount Elgon, inspecting cattle for disease. At some time during that period, local chiefs told him that the people who lived on the north side of the volcano, along the Greek River, were suffering from a disease that caused bleeding, death, and "a particular skin rash"-and that monkeys in the area were dying of a similar disease.
36
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét